Thế nào là cố ý phạm tội, vô ý phạm tội?
1. Thế nào là cố ý phạm tội?
Theo Điều 10 Bộ luật Hình sự 2015 thì cố ý phạm tội là phạm tội trong những trường hợp sau đây:
– Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra;
– Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra.
Ví dụ: Anh Nguyễn Văn A và anh Trần Văn B là hàng xóm, giữa hai người thường xảy ra mâu thuẫn do tranh chấp đất đai. Trong nhiều lần cãi vã, anh B lớn tiếng xúc phạm và đe dọa A. Từ đó, anh A nảy sinh ý định trả thù. Sau khi suy nghĩ nhiều ngày, A chuẩn bị một con dao nhọn, chờ khi anh B đi làm về vào buổi tối thì đón đường, chặn lại B và đâm nhiều nhát vào bụng anh B. Hậu quả anh B tử vong trên đường đi cấp cứu.
Như vậy, đây là hành vi cố ý phạm tội trực tiếp vì người phạm tội nhận thức rõ tính nguy hiểm của hành vi và mong muốn hậu quả chết người xảy ra.
2. Thế nào là vô ý phạm tội?
Theo Điều 11 Bộ luật Hình sự 2015 thì vô ý phạm tội là phạm tội trong những trường hợp sau đây:
– Người phạm tội tuy thấy trước hành vi của mình có thể gây ra hậu quả nguy hại cho xã hội nhưng cho rằng hậu quả đó sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn ngừa được.
– Người phạm tội không thấy trước hành vi của mình có thể gây ra hậu quả nguy hại cho xã hội, mặc dù phải thấy trước và có thể thấy trước hậu quả đó.
Ví dụ: Anh Hoàng Văn C là tài xế lái xe tải. Một buổi sáng, khi đang lái xe trên quốc lộ, anh C nhận được điện thoại của bạn, nghĩ rằng chỉ nghe vài giây sẽ không sao, anh C vừa lái xe vừa nghe điện thoại không chú ý quan sát phía trước. Lúc đó, có một người đi xe máy sang đường đúng nơi quy định, nhưng do C không kịp xử lý nên đã đâm thẳng vào người đi xe máy. Hậu quả khiến người đi xe máy tử vong tại chỗ.
Như vậy, hành vi của C là vô ý phạm tội vì quá tự tin, người phạm tội không mong muốn hậu quả xảy ra, nhưng chủ quan tin rằng sẽ không có hậu quả xảy ra.
